Cudurka waraabowga (syphilis)

  

Maqaalkaan waxa eynu ka faaleyn doono inbadan cudurka looyaqaan waraabowga oo ah cudurada lays qaadsiiyo .

Waxa uu yahay, waxa sababa, iyo heerarkiisa kala duwan.

Cudurka waraabowga waxaa uu ka mid yahay cudurada lagu kala qaado galmada , Cudurkan ayaa ka mid ah cudarada ay sida ba’an ugu le’daan dadyowga wa-damada Africa ee saboolka ah, tusaale ahaan hadaan usoo qaadano tirakoobkii ugu dan-beeyay ee ay sameysay hay’ada caafimaadka aduunka (WHO) ee ku sameysay cudurka waraabowga iyo sida uu uga jiro wadamada Africa ayaa ah mid muujinaaya faraha ba’an ee uu cudurkani ku hayo dadka reer Africa.

Wadamada Africa oo uu cudur-kani aadka ugu badan yahay ayaa waxaa ka mid ah, Itoobiya, Kenya, Yugaandha, kamaruun, Musanbiig, burkiinafaasko iyo wadamo badan oo kale, sanadkii 2001 oo keliya dad gaaraya 6103 qof ayuu cudurkani ku dhacay dalka mareykanka waa sida ay Xarunta baarista, ka hortaga iyo xakameynta cudurada ee dow-lada mareykanku ku warbixisay.

Dadka soomaalida ayaa ka hey-sta fikrad qaldan waxaa uu yahay cudurkani oo aaminsan in qofkii ay xoogaa dabeecadiisu ama la dhaqankiisa dadka wax si ka no-qdaan in uu qabo isfiilito, dadka qaarkiisa ayaaba u arka faan oo kugu oranaya war ninyahow is-fiilito ayaan qabaa oo markii qof ila hadloba gacanta ayaa iga soo horeysa, hadaba arintu sidaa ma ahan cudurkana waa mid khatar ah oo ay tahay in ALLAAH laga magan galaa.Mar hadii aynu aragnay warbixinahaas ku saab-san cudurka waraabowga, fikrada qaldan ee dadkeenu ka aaminsan yahay, miyaysan nala gud-booneyn in aan wax ka niraahno waxa uu yahay cudurkani, Bag-teeriyada keenta, maraaxisha uu maro bukaha qaba cudurkani, qaababka loo baaro iyo siyaa-baha loo daaweyo cudurka waraabowga (syphilis).

Cudurka waraabowga (syphilis) waxaa sababa nooc ka mid bag-teeriyada ka mid ah oo loom yaqaan Treponema pallidum. Cudurkan waxaa lagu kalan qaadaa 1- Galmada 2- Hooyada cudurka qabtaana waxay u gud-bin kartaa ilamaheeda 3- sidoo kale waxaa jermiska cudurkan keena la isugu gudbin karaa qofka oo si kama ama kas ah u taabta nabraha ama boogaha ka soo baxa bukaha qaba cudurkan, si kastaba ha ahaatee 90% cudurkan waxaa lagu qaadaa gal-mada.

Cudurka waraabowga (syphilis) waxaa u maraa sadex marx-aladood oo kala duwan lehna si-fooyin iyo calaamooyin kala gaar ah , hadii aan la daaweyn dhiba-naha cudurkan qaba waxaa dhacda in uu u nafwaayo cudur-kan dartiis, bal aan mid mid u eegno marxaladaha uu maro bu-kaha cudurkan qabaa iyo calaamadaha u gaarka ah marx-alad walba.

Maraxaladan oo ah marka ugu horeysa ee uu dhibanuhu cudurkan

MARXALADA KOWAAD EE WARAABOWGA (Primary Syphilis).

qaado ka dib marka uu la galmoo-day buke cudurka qaba, in ka badan 95% dadka uu cudurkani ku dhaco ayaa waxaa ay muujiyaan Nabar adag oo aan xanuun laheyn oo ka soo baxa xubinta taranka ee raga ama dumarka, nabarka noo-can ah ayaa waxaa loo yaqaan 'nabarkii adkaa" (HARD CHANCRE), sidoo kale waxaa suura gal ah in uu nabarkani ka soo baxo oogada sare ee xiniinyaha (scurutum), labada dibnood ee xubinta taranka dumarka (labia), malawadka (rectum), faraha iyo afka.

Nabarkan waxa la arkaa mudo u dhexaysa 10 ilaa 90 maalmood laga soo bilaabo maalinta ugu horeysa ee uu bukuhu qaado bag-teeriyada sababta cudurkan.

شاركها !